İstinye Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Resul Kurt, kamuyounda çokca tartışlılan 'düşük emekli aylığı'nın sebeplerini anlattı. Kurt düşük emekli aylığının sebeplerini 3 başlıkta topladı: Aylık bağlama oranları düşüklüğü, Sigortasız kayıtdışı çalışmanın yaygınlığı ve işveren tarafından ödenen ücretlerin SGK'ya düşük bildirilmesi.
EMEKLİLİKTE YÜKSEK MAAŞ ALMANIN YOLLARI
1 - DİKKATLİ BORÇLAN
Askerlik yapan erkek, doğum yapan kadın, yurt dışında bulunanlar için borçlanma hakkı var. Borçlanma yaparken dikkatli olunmalı. Eğer 2000’den önceki bir süreyi borçlanma imkanınız varsa mutlaka bunu değerlendirin. Bütçeniz elveriyorsa tavandan borçlanın. Bu kapsamda borçlanma yapanların maaşlarında yüzde 70’e kadar artış oluyor.
2 - 50 VE 55 YAŞ KRİTERİ
Aylık hesaplanırken önce 2000 öncesi çalışmalara bakılıyor. Bu döneme ait çalışmalar değerlendirilirken sadece prim ve kazanç değil, yaş da aylığı etkiliyor. Kadınlar için 50, erkekler için 55 yaştan sonra çalışmaya devam edilen ‘her bir yıl’, emekli aylığını yüzde 1 artıyor. Kadınlar 55 yaşında emekli olursa, aylığı yüzde 5 daha yüksek bağlanır. 60 yaşını doldurursa artış yüzde 10’a çıkar.
3 - 800 LİRA FARK VAR
İster SSK’lı olun ister Bağkurlu, son 3.5 yılda SGK’ya tavandan (13 bin 331.50 liradan) kazanç bildirilirse, (geçmişi hep asgari ücret yatsa da) tavandan bildirilen her ay için ileride alınacak emekli aylığı yaklaşık 15-20 lira artar. 3.5 yılda tavandan kazanç bildirenlerin maaşında 800 liraya yakın artış görülebilir.
4 - HİZMET TESPİTİ ÖNEMLİ
Posta'nın haberine çalıştığınız işyerinde sigortanız yapılmadıysa, geç yapıldıysa veya kazancınız gerçek üzerinden SGK’ya bildirilmediyse ‘hizmet tespit davası’ açma hakkınız var. Bu yönde haksızlığa uğrayan çalışanlara daha düşük aylık bağlanıyor.
5 - 1000 LİRALIK EK İŞ, AYLIĞI YÜZDE 50 ARTIRIR
2000 TL brüt ücretle çalışan kişi, ek iş olarak da aylık brüt 1000 TL’lik bir iş yapıyorsa, bu, kişinin alacağı emekli aylığını yüzde 50 oranında artıracak anlamına gelir. 500 TL kazançla ek iş yapıyorsa, aynı kişinin aylığı yüzde 25 artacak anlamına gelir. Bu artışlar, ek işin de SGK’ya bildirilmesi halinde mümkün.
6 - TAHSİS FORMUNA DİKKAT!
Emeklilik başvurusu yaparken doldurulan ‘Tahsis Formu’ndaki bakmakla yükümlü kişi hanesine ‘eş’, ‘çocuk’ gibi yakınlarınızı eklemeyi unutmayın. Maaş hesaplarken aylık bağlama oranını yükseltici etki yapacaktır.
7 - ASGARİ ÜCRETE RAZI OLMAYIN
Aylık kazancınız emekli maaşını belirleyen en büyük etken. Dolayısıyla öncelikle gerçek maaşınızın bordroda olmasına özen gösterin. Asgari ücretten gösterilmesine razı olmayın. Ayrıca düzenli nakit ödemeleriniz varsa (ikramiye, prim, kira yardımı...), bunların da brüt kazanca eklenmesini sağlayın