Prof. Dr. Mehmet Görmez: Ramazan ve ibadet hayatımızı kuşatan üç tehlike

Diyanet İşleri Eski Başkanı ve İslâm Düşünce Enstitüsü (İDE) Başkanı Mehmet Görmez, İDE Youtube kanalında,  Ramazan ayında Müslümanları bekleyen 3 tehlikeye ilişkin değerli bir sohbet paylaştı.

Yüreklerimiz üzerindeki bütün karantinaların kalkması ve şifa bulması duasıyla başlayan Dönmez'in "Ramazan ve İbadet Hayatımızı Kuşatan Üç Tehlike" başlıklı sohbetinden satırbaşları;

Şairimiz mütefekkirimiz oruç ve Ramazan'a dair yazılarından birinde şöyle der; Ölüme doğru koştuğumuz bu son çağlarda İslam toplumu eğer tam ölmemiş veya hala yaşıyorsa bunu gelip gelip bizi dirilten Ramazan'lara borçluyuz. İslam ümmeti bir gün tekrar dirilecekse tam dirilecekse bu da yine bir Ramazan'da başlayacaktır.

BİRİNCİ TEHLİKE

Hayatımızı kuşatan birinci tehlike ibadetlerimizin şuur bilinç boyutu akıl tefekkür boyutunu kaybetmesidir.  

İbadetlerimizin sıradanlaşmasıdır, rutinleşmesidir, ruhunu kaybetmesidir.Sadece şekle indirgenmesidir. Anlamsız tekrarlara dönüşmesidir. Hayata anlam katmamasıdır. Bunlar ibadet hayatımızı kuşatan Birinci ve önemli büyük tehlike.

Oysa değerli kardeşlerim ibadet varlığın mevcudatın dilidir yaratılışın hikmetidir. Bütün ibadetlerimizin gayesi aslında hayatımızı anlamlandırmaktır.

Hal böyleyken müminin elinde anlamını kaybetmesi ne hazindir. İbadetlerimizin gayesi hayatımızı O sıradan olmaktan sıradanlaşmaktan kurtarmak iken bizzat müminin elinde ibadetlerin sıradanlaşması ve rutin hale gelmesi ruhunu kaybetmesi ibadetlerimizin karşı karşıya kaldığı en büyük tehlikedir.

Yanlış anlaşılmasın şekil ve açıdan elbette önemlidir çünkü şekil ruhun kabıdır. Fakat ruhu yok olan şekilcilik her ibadeti yok eder. Namazı bedene indirger ve bedene hapseder. Orucu perize dönüştürür haccı ve umreyi bir seyahate dönüştürür, ruhunu kaybeden şekilcilik her ibadetin önündeki en büyük tehlikedir.

İKİNCİ TEHLİKE

İbadetlerimizi kuşatan ikinci tehlike; ibadetlerimizin gönül boyutunu kalp boyutunu İhlas ve samimiyet boyutunu kaybetmesidir.

ibadetlerin bir riyaya dönüşmesi bir gösterişe dönüşmesi bir fayda ve menfaate evrilmesi İkinci büyük tehlikedir. Oysa her ibadetin kıblesi vardır. Her ibadetin kıblesini nedir biliyor musunuz; Niyettir. Onun için hadis kitaplarımızın fatihası Hz Ömer'in bize Resulullah'tan naklettiği bir hadistir; innemel amalü bin niyat. Her amel ancak niyetle değer bulacaktır. Niyet Arapçada çekirdek demektir. 

Niyet amelin çekirdeğidir. Ameller niyet dediğimiz çekirdeğin meyvesidir ürünüdür. Çkildiğin ekildiği yer şüphesiz kalptir fakat çekirdeği eken yine akıldır birinci ile ikinci tehlike arasındaki ilişki işaret etmek için söylüyorum.

Bu nedenle akleden bir kalbe sahip  olmak ne kadar önemliyse ibadetlerde kalbi olan bir akla sahip olmak o kadar mühimdir.

ÜÇÜNCÜ TEHLİKE

İbadetlerimizi kuşatan 3. tehlike ibadetlerimizin ahlak boyutunu kaybetmesidir. İbadet ile ahlakın birbirinden ayrılmasıdır.

İbadetin bizi ahlaka taşıyan bir vesile olmaktan çıkıp kendisinin bir gayeye dönüşmesidir. İbadetlerimizin gayesi bizi ahlaka götürmektir. İbadetin önündeki en büyük tehlikelerden bir tanesi ise ibadet ve ahlakın birbirinden ayrılmasıdır. Bu aynı zamanda modern zamanlarda genel olarak dindarlığın karşı karşıya kaldığı büyük bir tehlikedir. Sık sık buna işaret ediyorum bugün dindarlık din ahlak ilişkisini kuramıyorsa iman amel ilişkisini birbirinden tamamen koparıyorsa bu ibadetlerimizin ahlaki boyutlarını kaybetmesindendir.

İbadet ve takva kavramlarının sadece bizim ibadet-i mersume dediğimiz şekli ibadetlere dönüşmesindendir. Bu Tehlikenin sebeplerine bir şey daha ilave edilebilir. O da haram lokmadır. Haramla beslenen bir kimsenin ibadetin ruhuna ermesi zordur imkânsızdır.

İbadetin ahlaka dönüşmesi mümkün olmaz. Allah Resulü'nün buyurdu gibi; Yemesi haram içmesi haram giymesi haram, haramla beslenen bir kimsenin ibadeti duası nasıl kabul olabilir ki, der Allah rasulü. Değerli kardeşlerim ibadetleri kuşatan bu tehlikelerin farkında olmayanlara yönelik Kur'an'ın hepimizin yüreğine dokunan sorusunu hatırlamalıyız.

"Çok iş yaptığı halde çok amel istediği halde en çok zarar eden kimseleri haber vereyim mi" buyuruyor Rabbimiz. Onlar çok işler yaparlar çok amel ederler amel yaptıklarını zannederler fakat bütün yaptıkları boşa gider Rabbimiz bundan bizleri muhafaza eylesin.