Kıyas ekonomisi ikinci el araçlarda da baş gösterdi. Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, “Haklı bir gerekçe olmadan fiyatlarda artış yapılması haksız ticari uygulamadır. Bugün için 114 bin 500 TL cezası var” dedi.
Araç fiyatlarındaki fahiş artışları stokçu bayi, galeri ve filo şirketlerinin yanı sıra online platformlarındaki ilanların da tetiklediği ortaya çıktı. Şöyle ki, otomobil fiyatlarının her geçen gün arttığını gören araç sahipleri aracının değerini ölçümlemek için muadillerine bakıp online platformlara ilan veriyor. O ilanı gören bir diğer araç sahibi yüzde 10 üzeri fiyat belirliyor. Başka bir ilan sahibi ise aynı nitelikteki aracı için bu sanal oluşan fiyatı baz alıyor. O da aracının fiyatına 20 bin TL daha ekliyor.
Birbirine kıyasla yapılan bu fiyat belirleme hali kısa süre sonra sanal bir ekonomi doğuruyor. Eskiden araç arzından sıkıntı olmadığı için sanal fiyatların bir etkisi yoktu. Ancak son dönemde çip kriziyle başlayan, kurdaki hareket ile tırmanan araç arz sıkıntısı nedeniye sanal fiyatlar artık gerçeğe dönüşmeye başlamış durumda...
EVDE DE YAŞANMIŞTI
Online platformlarda aracının sadece değerini öğrenmek için ilan veren çok kişinin olduğunu belirten sektör oyuncuları, bu durumun da fiyat artışını tetiklediğini belirterek, şunları anlattı:
"Örneğin vatandaşın elinde 10 yıllık aracı var. Aslında satmayı düşünmüyor. Ancak araç fiyatlarının çok konuşulmasının ardından kendi arabasının fiyatını merak edip, online platforma ilan veriyor. Aracının fotoğraflarını çekip muadillerine göre bir fiyat belirliyor. Örneğin kendi aracının 20 bin km altında bir araca 200 bin TL yazılmış. O da 220 bin TL yazıyor. Onun 220 bin TL yazdığını gören bir başka kişi aracındaki başka bir özelliği dikkate alarak 'Bu araç 220 ise benim ki 230 yapar' diyor ve fiyatı 210'dan 230'a çıkarıyor. Böyle böyle sanal bir fiyat hareketi oluşuyor. Tıpkı ev kiralarında olduğu gibi. Nasıl ev sahibi 'üst kat bu kadar artırdıysa ben de artırayım' dedi ve kiralar arttı benzer durum araçta da yaşanıyor."
Eskiden araç arzından bir sıkıntı olmadığı için bu tür fiyatlamaların çok yüksek bir karşılığının olmadığını belirten sektör oyuncuları, "Şimdi araç olmadığı için sanal fiyat gerçeğe dönüşüyor" dedi.
DENETİM OLMALI
Bu tür online platformların hiç denetlenmediğine dikkat çeken bir galerici de, "Galerilerle ilgili bir ihbar olduğunda denetime gelinir ancak sanal platformlarda denetim çok güçlü değil. Buraların da denetlenmesi gerekiyor" ifadelerini kullandı.
114.500 TL'YE KADAR CEZA
Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, son dönemde hemen her sektörde kıyas ekonomisinin oluştuğunu söyledi. Ağaoğlu, "Benzer durumu ev kiralarında gördük. Yine marketlerdeki meyve-sebze fiyatlarının yüksekliğini gören pazarcı da fiyatı artırmaya başladı. Şimdi de araçlarda yaşanıyor" dedi. Haksız fiyat artışı ile ilgili Tüketici Kanunu'nda 2018'de yasal bir düzenleme yapıldığına dikkat çeken Ağaoğlu, "Haklı bir gerekçe olmadan fiyatlarda artış yapılması haksız ticari uygulamadır. Bugün için 114 bin 500 TL'ye varan oranlarda ceza uygulanabilmektedir. Tüketiciler böyle bir durumla karşılaştıklarında eski ve yeni fiyatların ekran resmilerini gösterip ticaret bakanlığının haksız fiyat artışının mobil uygulamasıyla kolayca şikâyet edebilirler" diye konuştu.
KAYNAK: SABAH/BETÜL ALAKENT
