Son 2 yılda 16’sı çocuk 48 vatandaşımızın hayatını kaybetmesine sebebiyet veren başıboş köpekler, Türkiye’de tehlike oluşturmayı sürdürüyor.
KÖPEĞE BAĞLI HASTALIKLAR 8-10 KAT ARTTI
Bir yandan saldırılar ve yaralanmalar sonucu insan canını tehdit eden başıboş köpekler diğer taraftan ölümcül hastalıklara sebebiyet veriyor.
Avrupa ülkeleri ve ABD’de köpek nedenli hastalıklara karşı sert önlemler alınırken Türkiye’de kuduz ve kist hidatik gibi köpeklerin yaydığı hastalıklar kol geziyor. Son verilere göre köpek kaynaklı hastalıkların 8-10 kat arttığı görülüyor.
KUDUZ TEMASLI VAKA SAYISI 3,5 KAT ARTTI
Sağlık Bakanlığı ve TÜİK verilerine göre; 2000 yılında 87 bin 508 kişide kuduz temaslı vaka kayda geçerken 2019 yılında bu vaka sayısının 3,5 kat arttığı ve 308 bin 787 vaka sayısına ulaştığı görüldü. Bu veriler; günde 846, ayda 26 bin insanın saldırıya uğradığını ortaya koyuyor.
KİST HİDATİK VAKALARI 8,8 KAT ARTTI
ABD ve Avrupa ülkelerinde köpek dışkısına ağır yaptırımlar getirilirken Türkiye’de başıboş köpeklerin dışkılarından yayılan ‘echinococcus granulosus’ parazitinin neden olduğu kist hidatik vakaları artıyor.
2005 yılında 175 kist hidatik vakası yaşanırken 2019 yılında 1867 kişi bu hastalığa yakalandı. Vakaların 2017, 2018 ve 2019 yıllarında sert yükselişe geçtiği görüldü ve hastalığın 14 yılda 8,8 kat arttığı saptandı.
SİNSİ VE ÖLÜMCÜL
Vücutta oluşabilecek en tehlikeli kistler olan hidatik kistler; akciğerler, karaciğer ve kalp gibi dokularda ciddi boyutlu olumsuzluklara neden olur.
Köpek dışkısında bulunan tenya yumurtalarının besinler ve hijyenik olmayan sular ile insan vücuduna girmesi sonucunda gelişen bu hastalık ağır ve sinsi bir şekilde ilerleyerek hayati risk oluşturabilir.
Halk arasında kist hastalığı olarak bilinen bu hastalığın etkeni, Echinococcus granulosus adı verilen bir parazittir. Bu parazitin esas kaynağı köpek, kurt, tilki gibi et yiyen hayvanlardır. Ancak ülkemizde kist hidatiğin sebebi sıklıkla köpeklerdir. Parazit köpeklerin ince barsaklarında yaşar.
Çevredeki kuruyan köpek dışkısındaki parazitler, rüzgarın esmesi ve solunum yolu aracılığıyla akciğerlere yerleşebilir.
Hidatik kist, patlaması ve karın boşluğuna yayılması halinde ölümcül hale gelebilir. Hidatik kist, ameliyatla alınmasına rağmen tekrar tekrar nüksedebilir.
BATI’DA KÖPEK DIŞKISINI ALMAYAN SAHİBE AĞIR CEZA VAR
Sokaklarda başıboş köpeklere müsaade edilmeyen ABD ve Avrupa ülkelerinde köpeklere yönelik çeşitli kurallar mevcut. Sokaklarda veya parklarda gezdirilen köpeğin herhangi bir yere dışkılamasının ardından sahibinin o necaseti orada bırakması yasak. Köpeğinin dışkısını almayan kişiler ağır cezalara çarptırılıyor.
Amerikan Ulusal Çevre Koruma Ajansı (EPA) köpek dışkılarının petrol sızıntısı kadar zehirli olduğunu açıklıyor. ABD’de 1991 yılı için su kirliliğinin 3 numaralı etkeninin köpek dışkıları olduğunu açıklamıştı.
100 köpeğin 2-3 günlük dışkısının bir körfezi ve 32 kilometre içindeki tüm alanı yüzmeye ve balıkçılığa kapatacak kadar kirlilik oluşturduğu belirtiliyor.
TÜRKİYE BİYOLOJİK TERÖR ALTINDA
Kuduz ve kist hidatik hastalığıyla ilgili Haber7’ye önemli açıklamalarda bulunan Güvenli Sokaklar Derneği Başkanı Murat Pınar, Türkiye’nin 'biyolojik terör' altında olduğu dile getirdi.
2 yıl içerisinde 16’sı çocuk 48 vatandaşımızın toprağa verildiğini kaydeden Başkan Murat Pınar, çoğu ölüm kayıtlarının medyaya yansımadığını belirtti. Saldırı ve trafik kazalarıyla insan canını tehdit eden başıboş köpeklerin sağlık sorunlarına da yol açtığını kaydeden Pınar, şunları söyledi:
“Başıboş köpek sebepli trafik kazalarının çok az bir kısmı medyaya yansımaktadır. Ayrıca kist hidatik vb sağlık sorunlarından dolayı gerçekleşen ölümler ise medyaya dahi yansımamaktadır. Meseleyi sadece ölü sayısına indirgemek de yanlış. Çünkü başıboş köpekler insanların günlük hayatını etkileyen bir sorun. İşe gidip gelirken sokak değiştiren, okula, parka, kapı önüne çocuğunu gönderemeyen insanlar var. Öte yandan meselenin kist hidatik, kuduz gibi büyük bir halk sağlığı tehlikesi içeren boyutu var. Kuduz temaslı vaka sayısı Sağlık Bakanlığı verilerine göre 2019’da 309 bine ulaştı. Bu saldırılar basit bir ısırık olabildiği gibi Ankara’daki Enes Koca (12) örneğinde olduğu gibi vücudun paramparça edildiği, Erzincan’daki Emin (8) evladımızda olduğu gibi kafa derisinin koptuğu, Trabzon’daki Huriye teyzemizin (57) örneğinde olduğu gibi kolunu kaybetmesini de içermektedir. Bu adeta bir biyojik terördür.”
TÜRKİYE’Yİ BÜYÜK BİR HALK SAĞLIĞI SORUNU BEKLİYOR
Kist hidatik hastalığının 8,8 kat arttığını belirten Murat Pınar, şu ifadelerde bulundu:
“Sokaklarımızda 7-10 milyon civarında başıboş köpek başta sokaklar, kırsal alan, üniversite bahçeleri, hastane bahçeleri hatta içleri, çocuk parkları dahil olmak üzere her yere dışkılıyor. Türkiye’yi büyük bir halk sağlığı sorunu bekliyor. Dr. Eylem Akdur Öztürk 24 Haziran 2023 tarihinde Youtube yayınında vaka sayılarının sadece tespit edilen olduğu ancak genel bir halk taramasında rakamların çok daha fazla görüleceğini aktarmaktadır. İstatistikler bu hastalığın yıllara göre artışını göstermektedir. 2005-2019 arasında vaka sayısı 8.8 kat artmış.”
SORUNUN ÇÖZÜM İÇİN DAHA FAZLA ZAMAN KAYBEDİLMEMELİ
Başıboş köpek popülasyonunun her geçen gün daha da arttığını kaydeden Pınar, çözülememesi halinde sorunun içinden çıkılamaz bir hal alacağını söyledi. 5199 sayılı kanunun değişmesi gerektiğini söyleyen Pınar, çözüm için acil çağrıda bulunarak şu ifadelerde bulundu:
“Sorunun çözümü noktasında zaman kaybedilmemesi gerektiğini söylemektedir. Çünkü her geçen gün başıboş köpek popülasyonu artmaktadır. Köpekler 6-8 arasında yavru doğurduğundan sorun gittikçe içinden çıkılamaz bir hale gelmektedir. Siyasi partilerin hızlıca aksiyon alıp insanın can güvenliği ve sağlığının merkezde olduğu yeni bir yasal düzenleme yapmaları gerekmektedir. 5199 sayılı kanun değişmelidir. Devletin tüm kurumları ivedilikle harekete geçmelidir.
Köpekler sokaklardan toplanmalı ve bu sorunu çözmüş ülkelerdeki gibi sıkı kural ve denetimin olduğu hukuki zemin oluşturulmalıdır. Ayrıca sorunun tekrarlanmaması için de düzenlenen sistemin sürdürülebilir olması gerekmektedir.”
_______________________
BATILI ÜLKELERDEN TÜRKİYE’YE GİDEN VATANDAŞLARINA ‘KÖPEK’ UYARISI
Başıboş köpek sorunu, uluslararası arenada Türkiye’nin itibarını zedeliyor. Batılı ülkeler Türkiye’deki başıboş köpekler nedeniyle vatandaşlarına çeşitli uyarılarda bulunuyor.
Türkiye’yi ‘Kuduz Riski Yüksek Ülkeler’ listesine alan ABD ve İngiltere, ülkemize seyahat eden vatandaşlarını köpek saldırılarına ve köpeğe bağlı hastalıklara karşı sık sık uyarıyor uyarıyor.
İngiltere, resmi devlet sitesindeki “Yurtdışı seyahat tavsiyesi” bölümünde, Türkiye'deki vatandaşlarını başıboş köpeklere karşı şu açıklamayla uyarıyor:
“Çoğu şehirde başıboş köpekler vardır. Yerel yetkililer sayıları kontrol etmek ve yönetmek için harekete geçiyor ancak sürüler parklarda ve çorak arazilerde toplanıyor ve saldırgan olabiliyor. Kendinize iyi bakın, sakin olun ve başıboş köpeklere yaklaşmaktan kaçının. Eğer ısırılırsanız, Türkiye'de kuduz ve diğer hayvan kaynaklı hastalıklar bulunduğundan tıbbi yardım alın.”
