Tam kapasiteye ulaşıldığında Türkiye’nin doğal gaz ihtiyacının yüzde 30’unu karşılayacağı belirtilen Karadeniz doğal gaz rezervlerinde, üretim kapasitesi günlük 2 milyon tondan 4 milyon ton seviyesine yükseldi. Yılsonunda ise sadece Karadeniz gazı üretim miktarının günlük 7 milyon tona, Türkiye’nin toplam üretim miktarının da 8 milyon tona yükseleceği kaydediliyor. Yıllık ortalama 50 milyar m3 civarında doğal gaz tüketimi bulunan Türkiye, bunun tamamına yakınını ithalat yoluyla karşılıyor.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) verilerine göre Türkiye’de 2022 yılında 53 milyar 521 milyon m3 doğal gaz kullanıldı. Bunun yüzde 0,7’sine karşılık gelen 379 milyon m3’lük kısmı yurt içinde üretildi.
YENİ REZERV YÜZDE 30’U KARŞILAYACAK
2023 yılı Ocak-Temmuz döneminde 31 milyar 620 milyon m3 doğal gaz tüketilirken, bunun 29 milyar 655 milyon m3’lük kısmı ithalat yoluyla karşılandı. Yurt içi üretim miktarı ise 262 milyon m3’te kaldı. Yurt içi üretimin tüketimi karşılama oranı ise yüzde 0,82 olarak ölçüldü. Bu yılki tüketim geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,36 azalırken, üretim miktarı yüzde 24,76 artış gösterdi.
Mayıs ayında yapılan Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili genel Seçimlerine öncesinde TPAO’nun Karadeniz sahalarında yaptığı doğal gaz arama çalışmalarının sonuçları duyuruldu. Ardından nisanda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da katıldığı törenle yeni doğal gaz devreye alındı. Erdoğan, rezervin 710 milyar m3’e ulaştığını belirtirken, tam kapasiteye çıkıldığında ülke ihtiyacının yüzde 30’unun buradan karşılanacağını bildirmişti. Rezervde deneme üretimi günlük 2 milyon m3 ile başladı. Eylül sonlarında günlük 4 milyon m3’e kadar çıktı. Ancak bu üretim miktarı henüz EPDK istatistiklerine yansımadı. Günlük üretimin yılbaşından itibaren 7 milyon m3’e çıkacağı kaydediliyor. Hâlen günlük 1 milyon m3 civarında olan diğer sahalardaki üretimle birlikte toplam günlük üretim 8 milyon m3’ün üzerine çıkacak. Günlük üretim miktarının 8 milyon m3’e çıkması durumunda yıllık üretim miktarı 2 milyar 880 milyon m3’ü aşacak. Tüketim miktarının da 50 milyar m3’lük ortalamada kalması halinde, yılsonu itibarıyla Türkiye’nin tüketiminin yüzde 5,76’sı yurt içi üretimden karşılanmış olacak.
BEDAVA GAZIN YARISINI SAĞLIYOR
Öte yandan geçen yıl 1 Mayıs itibarıyla Resmi Gazete’de yayımlanan karar ile konutlarda doğal gaz tüketimi 1 ay ücretsiz hâle getirilmiş, devamında ise 1 Mayıs 2024’e kadar aylık tüketimin 25 milyon m3’ünün ücretsiz olması hükme bağlanmıştı. EPDK verilerine göre Türkiye’de 18 milyon 892 bin doğal gaz abonesi bulunuyor. Bu abonelere 11 ay boyunca aylık 25 m3’lük doğal gazın ücretsiz olması ile toplam ücretsiz kullandırılacak doğal gaz miktarı 5,1 milyar m3’ü bulacak. Yılbaşından itibaren aylık 240 milyon m3’e çıkacak olan yurt içi üretim, konut abonelerine ücretsiz verilen doğal gazın yarısını karşılamış olacak.
ÜCRETSİZ DOĞALGAZ İÇİN DEVLET 2,5 MİLYAR LİRALIK ÖDEME YAPTI
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, CHP Bolu Milletvekili Türker Ateş'in ücretsiz doğalgaz uygulamasının Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçesine etkilerine ilişkin yazılı soru önergesini cevapladı.
Alparslan Bayraktar, Doğalgaz Tüketimine İlişkin Sistem Kullanım Bedelleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'ne göre, konut, ibadethane ve cem evi abonelerinin 24 Nisan-31 Mayıs 2023 tarihleri arasındaki ilk fatura tahakkukları kapsamındaki sistem kullanım bedellerinin tamamı ile 1 Mayıs 2024'e kadar tahakkuk edecek sonraki faturalarda 25 standart metreküpe kadar olan doğalgaz tüketimine ilişkin sistem kullanım bedellerinin Bakanlığının bütçesinden karşılanacağını hatırlattı.
Bayraktar, konut, ibadethane ve cemevi abonelerinin 6974 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında tahakkuk ettirilecek ilk faturadaki doğalgaz tüketimlerinin 30 günlük kısmına tekabül eden sistem kullanım bedellerinin de Bakanlığının bütçesinden ödeneceğini belirtti.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar, cevabında şunları kaydetti:
"24 Nisan 2023 tarihinden 31 Mayıs 2023 tarihine kadar olan ilk fatura tahakkukları kapsamındaki sistem kullanım bedelleri için 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile Bakanlığımıza ayrılan bütçeye 1 milyar 812 milyon lira ek ödenek tahsis edilmiş olup bu ödenekten 1 milyar 811 milyon 722 bin 315,34 lira ödeme yapılmıştır. 7457 sayılı 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu İle Bağlı Cetvellerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'da 'Ücretsiz Doğal Gaz Verilmesine İlişkin Giderler' için açılan tertibe toplam 6 milyar 100 milyon lira ödenek ayrılmıştır. Uygulamanın 2024 yılına sarkan dilimi için yapılacak ödemeler ise 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile tahsis edilecek ödenekten gerçekleştirilecektir. Bununla birlikte 25 metreküpe kadar olan doğal gaz tüketimine karşılık gelen sistem kullanım bedellerine ilişkin Haziran ve Temmuz dönemi tutarları toplam 658 milyon 914 bin 518,50 liradır."
Buna göre, Bakanlığın bütçesinden ücretsiz doğalgaz için nisan-temmuz döneminde 2,47 milyar lira ödendi.
