ABD yapımı BELL markanın 212 modeli helikopterle Tebriz eyaletinde yaşanan kaza ile ilgili yeni bilgilere ulaşıldı. Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin, İran’ın Azerbaycan hududundaki iki barajın açılış merasiminin ardından yaşanan kazada pilotun kalkış bölgesindeki güneşli hava nedeniyle yanılgıya düştüğü, havadayken ise "sis duvarına" denk geldiği belirtildi.
İranlı pilotun sis duvarı nedeniyle görüş açısını kaybederek karşısına çıkan dağa çarpmış olabileceği ihtimalinin kuvvetli olduğu vurgulandı.
İranlı arama kurtarma ekiplerinin kaza yerinin tespitinde gecikmesinin ise güvenlik nedeniyle helikopterin iletişimde kullandığı ‘transponder’in kapalı olmasından kaynaklandığı ifade edildi.
Yakın dönemde ABD’li basketbolcu Kobe Bryant’ın öldüğü kaza ile İstanbul Büyükçekmece’de kuleye çarpan helikopterin de aynı sebeple düştüğü kaydedildi.
PİLOTU ENGELLEYEN DUVAR
Konuya ilişkin analizlerini paylaşan Hürriyet gazetesi yazarı Uğur Cebeci, “İran’daki kazada dikkat çeken ayrıntılar… Helikopter sis duvarına çarpmış” başlıklı makalesinde şu satırları kaleme aldı:
♦ Kaza sanıldığı kadar karmaşık görünmüyor aslında. Azerbaycan’dan kalkışta havanın iyi olması, birçok helikopter pilotunun içine düştüğü yanılgı, büyük ihtimalle kazanın ana nedenlerinden biri olabilir. Çünkü bugünler ve gelecekteki 15-20 gün zaten yoğun sis çöken zamanlar olarak biliniyor.
♦ Bir de büyük ihtimalle Cumhurbaşkanı Reisi’nin geceyi Azerbaycan’da geçirmek istememesi de helikopter pilotu üzerinde uçuş için bir baskı yaratmış olabilir. Görerek uçuş yapan pilot dağlık ve ormanlık bölgeye geldiğinde bir sis duvarı ile karşılaşınca görüş uzaklığı büyük ihtimalle birkaç metreye kadar düşmüş olabilir. Ve böyle bir durumda dağa çarpması helikopter kazalarında çok sık yaşanılan bir olaydır.
♦ İran Cumhurbaşkanı’nın bulunduğu helikopteri kullanan pilot da büyük ihtimalle sis duvarı karşısına çıkınca göremeyip dağa vurdu. Bu düşünce şu anda kazayla ilgili öne çıkıyor.
♦ Helikopterin, yani kaza yerinin tespitinin gecikmesi de büyük ihtimalle Cumhurbaşkanı uçuşunun izlenmemesi için helikopterin iletişimde kullandığı ‘transponder’in kapalı olmasından kaynaklanmıştır.
♦ Genel olarak yoğun sise dayalı helikopter kazalarında, özellikle önemli insan taşıyan pilotların çoğunun geri dönmeyi denemeyi pek de kendilerine yediremedikleri biliniyor. Yani hepsi böyledir anlamına gelmiyor bu ama sıklıkla pilotlar, üzerlerinde hedefe gitme konusunda bir baskıyı hep hissediyorlar.
TÜRKİYE'DEN BENZER ÖRNEK
♦ Yakın geçmişe baktığımızda dünyaca ünlü basketçi Kobe Bryant’ın kızı ve yakın arkadaşları ile Amerika’da yaşadığı ve hayatına mal olan helikopter kazası da aynı şekilde meydana gelmişti. Güzel havada kalkış yapılmış, deneyimli pilot görerek uçuşa başlamış ama sis nedeniyle gidip dağa vurmuş kurtulan olmamıştı.
♦ Aynı şekilde bir Türk şirketine ait helikopter Atatürk Havalimanı’ndan günlük güneşlik havada kalkmış ama birden çöken sisin içine düşen pilot, gidip Büyükçekmece’deki kuleye çapmıştı ve yine kurtulan olmamıştı
♦ Yine İtalya’da bir helikopter pilotu, içinde Türk yolcularının olduğu bir uçuşu yaparken gidip dağa çapmıştı. Üstelik o pilot haftanın en az üç günü aynı rota üzerindeki uçuşu yapıyordu. Ama sis duvarı ile karşılaşınca gidip dağa çarptı. Kurtulan olmadı.
♦ Onlarca helikopter kazasına bakıldığında görerek uçuşta pilotların karşılarına çıkan sis duvarları daima ölümü getirmiştir...
