Ekonomistlerin beklentisi Mayıs'ta aylık enflasyonun yüzde 2 civarında gerçekleşmesi yönünde. Ancak son günlerde açıklanan İstanbul Ticaret Odası (İTO) verisinin yüzde 2,83 gelmesi, TÜİK verisinin de yüksek gelebileceği endişesini doğurdu. Bu nedenle, verinin beklenti altında kalması faiz indirimi beklentilerini güçlendirebilecekken, yüksek bir gerçekleşme durumunda Haziran'da olası bir faiz indirimi ihtimalinin rafa kalkabileceği belirtiliyor. Gıda fiyatları, döviz kuru istikrarı ve TCMB rezervlerindeki gelişmeler de karar sürecinde belirleyici olacak. Tüm bu gelişmeleri ALB Başekonomisti Doç.Dr. Filiz Eryılmaz ile konuştuk.
"YARINKİ VERİ BELİRLEYİCİ OLACAK"
Doç.Dr. Filiz Eryılmaz şunları söyledi:
Yarınki veri, piyasa fiyatlamaları açısından, piyasa algısı açısından çok çok önemli bir veri. Önce bir beklentiye bakalım. Aylık %2, yıllık bazda da %2 enflasyon gelirse, aylık bazda %36.1'e kadar düşecek bir yıllık enflasyon bekliyoruz. Şimdi neden çok önemli Mayıs ayı enflasyonu? Çünkü piyasa Haziran'da bir faiz indirimi olur mu, olmaz mı? Ya da gelir mi, gelmez mi, bunu merak ediyor. Bunun için önemli şartlardan biri, aylık enflasyonun en azından beklentiye paralel ve hatta mümkünse beklenti altı, yüzde ikinin altında gelmesi. Bu, piyasada Haziran'da bir faiz indirimi umutlarını artıracak. Ama aksi halde, yüzde ikinin üzerinde, beklentinin üzerinde bir enflasyon datası ise Haziran'da faiz indirimi olasılığını azaltacaktır.
"SON ZAMANLARDA TL'YE YÖNELME VAR"
Piyasada zaten bir stres var. Faizler oldukça yüksek. Dolayısıyla bu yüksek faizlerin ciddi anlamda finansal koşulları sıkılaştırdığını görüyoruz. Özellikle sanayi tarafı, imalatçı tarafında bir faiz indirim beklentisi var. Bu nedenle de elbette ki artık son dönemde Merkez Bankası sadece enflasyona bakmıyor. Hatta ilk sırada döviz piyasasıyla ilgili göstergelere bakarak faiz kararı veriyor. Ama bunun yanında döviz piyasasında son dönemde bir normalleşme var. Yani Merkez Bankası rezerv biriktirmeye başladı. TL’ye yönelme var. Dolayısıyla bunun yanında bu istikrarın devam etmesiyle birlikte enflasyon da beklentinin altında gelirse, Haziran’da bir faiz indirme olasılığı artar.
"İSTANBUL ENFLASYONU YÜKSEK GELDİ"
Fakat hafta sonu gelen İTO İstanbul enflasyonu moralleri bozdu. İstanbul enflasyonu aylık yüzde 2,83 geldi. Alt gruplarda gıda yüksek, konut yüksek, en yüksek gıda aylık bazda. Bu da piyasanın biraz moralini bozdu. Çünkü zirai donun ciddi anlamda gıda fiyatları üzerinde olumsuz etkisi beklenmiyordu. Dolayısıyla gıda tarafında bu birkaç aylık sürede güçlü bir bozulma görülürse, bu enflasyon için yukarı yönlü risk oluşturur. Faiz indirimleri daha geç mi gelir, Temmuz’a mı kalır kaygısı var. Şu an borsa yeniden 9 binin altında fiyatlanıyor. Bu baskının sebebi, İstanbul enflasyonunun güçlü gelmesi. TÜİK de güçlü gelecek. Haziran’da faiz indirme olasılığı azaldı fiyatlaması demek yanlış olmaz.
MERKEZ BANKASI’NIN DURUŞU
Onun için yarın piyasa fiyatları açısından, borsa açısından enflasyon verisi çok önemli olacak. %2'nin üzeri negatif fiyatlamaya sebep olur. Merkez Bankası'nın duruşuna bakarsak, Merkez Bankası'nın her şeyi göze alarak, her şeye rağmen enflasyonla mücadeleyi, hatta son dönemde 19 Mart sonrası artık dövizdeki istikrarı birinci sıraya koyduğunu görüyoruz. Sanayici tarafında artık bıçak kemiğe dayanmış durumda. Buna rağmen, el mahkum, mecburen faizleri daha yüksek düzeyde tutmaya devam ettiği süreç olabilir. Burada neye bakacağız? Döviz piyasası göstergelerine. Dövizde yukarı yönlü baskı var mı? Merkez Bankası rezerv biriktirebiliyor mu? Bunlar bizim için önemli.
Burada normalleşme olursa, enflasyon da beklentinin çok üstünde gelmezse, en azından şunu bekliyorum: Haziran’da üst bandın aşağı doğru çekilmesini, bandın daraltılmasını bekliyorum. Bu, beklediğim bir gidişat. Ama politika faizi aşağı iner mi, inmez mi? Hem enflasyon hem de döviz piyasası metrikleriyle çok alakalı.
"FARKLI ÖNLEMLER ALINABİLİR"
Tabii Merkez Bankası şunu da yapabilir: Şimdi artık bıçak kemiğe dayandığı için zaten bu yapılıyordu. Bakın, KGF açıklandı. Dolayısıyla belki faizler çok güçlü indirilemese bile, farklı gevşeme opsiyonları gündeme alınabilir. Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Hoca dedi ki: Farklı opsiyon ne yaparız? Baktık ki kur tarafı çok istediğimiz gibi gitmiyor mu, yani hafif böyle risk mi görüyoruz? Faizi yukarıda tutup, bu tarafı destekleyici paketlerle örneğin istihdamı teşvik eden, üretimi teşvik eden paketlerle – rahatlatılmaya çalışılır şeklinde. Veya üst band aşağı indirilir, politika faizi ilk etapta indirilmeyebilir gibi.
Ama dediğim gibi, olur da piyasa ve döviz piyasası metrikleri 19 Haziran’a kadar iyi gitmeye devam eder, bir de üstüne enflasyon da beklenti altı gelirse, bence faiz indirimi olasılığı var. Ama bakın, yüzde yüz kesin “yarın yüzde ikinin altına enflasyon gördüğümde de yüzde yüz indirir” diyemiyorum. Döviz piyasasına bakmam lazım, oradaki gidişata.
