Birinci Dünya Savaşı sırasında Medine'yi İngiliz destekli isyancılara karşı 2 yıl 7 ay kahramanlıkla savunan Fahreddin Paşa'nın kendi çektiği, dönemin şehirlerine ışık tutan fotoğraflardan oluşan koleksiyonu, İslam İşbirliği Teşkilatı İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezince (IRCICA) erişime açıldı.
Ömer Fahreddin Türkkan Paşa'nın oğulları olan emekli Tümgeneral Selim Türkkan ile emekli General ve Milletvekili Orhan Türkkan tarafından daha önce merkeze bağışlanan cam negatiflerden oluşan fotoğraflar dijital ortama aktarılıp, araştırmacıların ve ilgililerin istifadesine sunuldu.
IRCICA Genel Direktörü Prof. Dr. Mahmut Erol Kılıç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Fahrettin Paşa'nın Osmanlı devlet terbiyesiyle büyüyen, birçok görevde bulunan önemli bir isim olduğunu belirtti.
Fahreddin Paşa’nın 1. Dünya Savaşı yıllarında İngilizlerin kışkırtmasıyla oluşan isyanı suhuletle çözmek için Medine’ye gönderildiğini ifade eden Kılıç, onun uzun süre sorunları diplomatik yollarla çözmeye çalıştığını, sonuç elde edilemeyince de güç kullanmak mecburiyetinde kaldığını dile getirdi.
Bu dönemde Osmanlı'nın başkenti İstanbul’da İttihat ve Terakki Cemiyetinin hakimiyeti bulunduğuna dikkati çeken Kılıç, "Bu dönemde kendisine merkezden gelen bazı talimatlar da onu rahatsız ediyor ve gelen bazı emirlere riayet etmemeye de başlıyor. Fahreddin Paşa’nın Peygamber Efendimizin maneviyatına yönelik duygusal bir tarafı da var. 'Ben seni terk etmem ya Resulallah' diyor." ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Kılıç, esir alınan Fahreddin Paşa'nın serbest kalarak İstanbul'a gelmesinin ardından Kurtuluş Savaşı’na katıldığını vurgulayan Kılıç, sonrasında ise Afganistan'a büyükelçi olarak tayin edildiğini kaydetti.
KOLEKSİYONLAR HİKAYELERİYLE KİTAPLAŞTIRILACAK
Fahreddin Paşa’nın 257'sini bizzat kendisinin çektiği toplam 647 cam pozitifin oğulları tarafından Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu'nun başkanlığı döneminde IRCICA'ya bağışlandığını aktaran Kılıç, "Fahrettin Paşa'nın önemli bir özelliği aynı zamanda da iyi bir fotoğrafçı olması. Görev yaptığı yerlerde Mekke'de, Medine'de, askeri çalışmaların yanı sıra, altyapı çalışmaları, kuyu çalışmaları, bazı caddeleri açması, bazı iskan ve imar faaliyetleri de var. Bunları bizzat resimlemiş. Aynı zamanda görevi yaptığı Afganistan'da da resimler çekmiş. O açıdan aynı zamanda iyi bir gözlemci." dedi.
Merkezin birçok değerli özel arşive sahip olduğunun altını çizen Kılıç, bunları araştırmacıların ve tarihçilerin istifadesine sunmak için çalışma yürüttüklerini, dijital ortamda yayınlamaya başladıklarını anlattı.
Prof. Dr. Kılıç, Medine tarihi ile Afganistan konusunda meraklıların, bir kısmı Taksim Atatürk Kitaplığı'ndaki Fahreddin Paşa'nın arşivinde değerli ipuçları bulabileceklerine işaret ederek, "Biz, zaman içerisinde IRCICA arşivinde bulunan fotoğrafları, aynı zamanda hikayelerini de yazmak suretiyle bir kitap çalışması da düşünüyoruz. Umarım bu şekilde araştırmacıların istifadesine sunarak ilme bir hizmetimiz olmuş olur." diye konuştu.
