‘Darbeler kıtası’ Afrika’da cuntalar Fransa’nın aleyhine döndü. Mali, Burkina Faso ve Nijer’in ardından, Fransa’nın neo-kolonyal sömürgesi Gabon’da da asker yönetime el koydu.
Gabon’u askeri yönetim tarafından oluşturulan Geçiş ve Kurumların Restore Edilmesi Komitesi yönetecek. Geçiş döneminin başkanı, Cumhuriyet Muhafızlarının lideri General Brice Oligui Nguema oldu.
Fransa yanlısı 55 yıllık Bongo ailesi iktidarına son veren Komite, 26 Ağustos’ta yapılan seçimlerin hileli olduğu gerekçesiyle iptal edildiğini ve kurumların kapatıldığını duyurdu. Buna göre Gabon’da Hükümet, Senato, Ulusal Meclis, Anayasa Mahkemesi, Sosyal ve Çevresel Ekonomik Konsey olmak üzere devletin bütün kurumları feshedildi.
Kurumların Geçişi ve Restorasyonu Komitesi açıklamasında, Fransa desteklş devrik Cumhurbaşkanı Ali Bongo’nun ev hapsinde tutulduğu bildirildi.
FRANSIZ ASKERİNE DEPORT
Gabon'da ordu, bir sonraki duyuruya kadar sınırların kapatılacağını ilan etti.
Askeri yönetim, Fransız askerlerinin sınır dışı edileceğini duyurdu.
DESTEK İÇİN MEYDANLARDALAR
Fransız yanlısı yönetimin askerlerce devrildiği Gabon’da yerel halk “kurtuluş” sloganıyla sokağa indi. Askeri yönetime destek veren Gabonlular, Geçiş ve Kurumların Restore Edilmesi Komitesi Başkanı General Nguema’yı kutladı.
Kutlamaya katılan vatandaşlardan birinin Galatasaray forması giydiği görüldü.
FRANSA’DAN İLK AÇIKLAMA
Fransa Hükümet Sözcüsü Olivier Veran, Bakanlar Kurulu toplantısının ardından yaptığı açıklamada, “Fransa, Gabon'da devam etmekte olan askeri darbeyi kınıyor” dedi.
Fransa Başbakanı Elisabeth Borne ise Fransa'nın Gabon’daki darbeye ilişkin durumunu yakından takip ettiğini söyleyerek, “İletişim, uluslararası arenada ciddi bir muharebe haline geldi. Bu muharebeyi yürütmemiz gerek.” diye konuştu.
FRANSA KARŞITI 8’İNCİ HAMLE
Yüzyıllar boyunca Afrika ülkelerini işgal, sömürü ve darbelerle yöneten Fransa’ya karşı gerçekleştirildiği belirtilen Gabon’daki darbe ilk değil. Gabon ihtilali, 2020 yılından bu yana Batı ve Orta Afrika’daki 8’inci darbe olarak kayıtlara geçti. Daha önce Mali, Gine, Burkina Faso, Çad ve Nijer’de asker, yönetime el koyarak Fransa yanlısı hükümetler dönemini noktalamıştı.
Fransa, 1964 yılında Gabon'a kanlı bir askeri harekat düzenlemişti. Birçok sivil katliamın yaşandığı harekatta hayatını kaybedenlerin sayısı hala tespit edilebilmiş değil.
KAYNAKLAR FRANSIZ ŞİRKETLERE
Orta Afrika ülkelerinden Gabon, Afrika’nın en gelişmiş ve yer altı kaynağı bakımından en zengin ülkelerinden. Dünyanın en büyük ikinci manganez yataklarına sahip ülkede petrol ve uranyum yatakları da ekonomiye çok büyük katkı sağlıyor.
Gabon'da 2 milyar tondan fazla demir cevheri, 40 tondan fazla kanıtlanmış altın rezervi kurşun, çinko, bakır, elmas, niyobyum ve titanyum gibi diğer nadir toprak mineralleri bulunuyor.
Bogon ailesi Gabon'da 55 yıldır iktidardaydı. Ali Bongo, babasının 2009 yılında ölmesinin ardından iktidara gelmişti.
Fakat Gabon’daki yeraltı zenginlikleri büyük oranda Fransa’ya aktarılıyor. Fransa destekli Bongo ailesinin iktidarında demir, altın, çinko, bakır, elmas, niyobyum, titanyum gibi önemli maden kaynaklarının çıkarılmasında en büyük pasta Fransız şirketlerine veriliyordu.
Gabon, halihazırda 10 OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü) ülkesinden biri.
MACRON 5 AY ÖNCE ZİYARET ETMİŞTİ
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Mart ayında Afrika turuna çıkmıştı. Macron’ın turundaki ilk ziyaretini Gabon'a gerçekleştirmişti. Macron’nun başkent Libreville'de Fransa ve Gabon tarafından ortaklaşa düzenlenen tropik ormanların korunmasına ilişkin "ONE Forest Summit" adlı zirveye katılmıştı.
Macron bu ziyaretin öncesinde, Fransa’nın kıtadaki askeri üslerinin sayısını azaltacaklarını söylemişti.
