Kira sözleşmesinde nelere dikkat edilmeli? İşte tüm detaylar...

Kira sözleşmesi yapılmadan önce vatandaşın alacağı önlemler nelerdir? Hangi önlemler alınmalı? İşte tüm detaylar...

Şimdi birçok aile veya birçok kişi fiyata takılmış vaziyette. Yani bedel ne olacak. Az mı çok mu diye. Öncelikle şunu söyleyeyim ki bakın bugüne kadar o yoğunluk yaşanmadı henüz. Yani bizim geçen veya eski yıllarda yaşadığımız öğrenci akını veya o talep yoğunluğu şu anda henüz yaşanmadı.

Belki daha ileriki bir on, on beş gün sonra kesin kayıtları oldu tam veya ikinci kayıtlar açıldıktan sonra belki biraz yoğunlaşacak ama o beklenen yoğun talep oluşmadı. Onu söyleyelim. Yani bu da İstanbul'un çok çok tercih edilmediği anlamına geliyor diyebiliriz. 

KİRA SÖZLEŞMESİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Ev fiyatları aşağı yukarı artık belli. Hemen hemen Türkiye'nin birçok ilinde ve ilçesinde fiyatların yükseldiği belli bir seviyeye geldiği hepimize malum. Yani insanlar artık bunu da kanıksamış vaziyette. Eskiden ooo diyenler şu anda işte eh falan demeye başladı. Onu söyleyelim. Asıl dikkat çekmek istediğimiz konular daha başka. Şimdi En büyük sıkıntı sosyal uyum sıkıntısı var mesela. Şimdi biz bunu çok yaşadık.

Çocuklarımız geliyor on, on beş gün sonra, ya diyor ben böyle bir evde böyle bir kentte, mahallede yaşayamam diyor. Şimdi biz de bunu diyoruz ki, evin fiyatının yanında mutlaka çocuğunuzun o sosyal yapısına uygun mu, değil mi? Öyle bir semtte yaşar mı? Bu ev uygun mu değil mi?

Bu da çok önemli bir faktör. Buna ilk başta maalesef göz ardı ediliyor. Sadece fiyata ve ulaşıma endeksleniyor. Ama zamanla dediğimiz gibi bizim en büyük sıkıntı yaşadığımız veya çocuklarımızın yaşadığı konulardan bir tanesi maalesef bu. Buna dikkat etmek lazım. Biz hatta ben gelen her aileye şunu diyorum Tutmadan önce o bölgede birkaç gün gezin, dolaşın. Bir bakın. Yani hakikaten sizin çocuğunuz böyle bir semtte, böyle bir mahallede, böyle bir sokakta yaşayabilir mi? Yaşayamaz mı? Ona kanaat getiririm. Ikincisi, eve muhtelif zamanlarda gidin.

YANILTICI İLANLARA DİKKAT!

Yani sabah gidin, öğlen gidin, akşam gidin. Gecenin bir saati, el feneri de tutuyorlar evi. Gösteriyorlar sözleşme bir kontrat imzalatıyorlar. Sabah bir gidiyorsun. Ev dökülüyor veya rutubet içinde gibi. Eve dikkatlice bakmadan iyice dediğim gibi günün belli saatlerinde de gidin birkaç kez bakın evet. Buna bakmadan da ev tutmayın. Üçüncü çok önemli bir konu. Gazete ve internet ilanlarında eğer düşük bedelle bir ilan görüyorsanız aman ha sakın kanmayın bu mutlaka yanıltıcı veyahut bir dolandırıcılık ilanı olma ihtimali çok büyük. Şimdi belli başlı fiyatlar oluşmuş.

Bunu çok kimse biliyor artık. Yani söylemeyelim. Işte şurada on bin burada on beş bin gibi vatandaş aşağı yukarı biliyor. Bunun çok altında bir fiyat gördüğü zaman hemen şüphelenin. Yani bunun mutlaka bir sahte ilanı olduğunu bir dolandırıcılık olduğunu Bu konuyla ilgili de sizden herhangi bir şekilde para talep ediliyorsa, kapora, peşinat, adam diyor ki mesela on beş bin TL olan bir bölgede evi tutmuş yedi sekiz binden ilana vermiş. Bana altı aylık peşin gönder diyor. Bu evi sana vereyim.

Yoksa vermem diyor gibi. Vatandaşa da cazip geliyor. Beş altı aylık. Peşin gönderebiliyorlar. Evi bağlamak adına belli bir miktarı miktar falan gibi tanımlardan bu paralar isteniyor. Biz de kesinlikle buna inanmayın, güvenmeyin. Gidip evi bizzat görmeden sahibiyle tanışmadan, kontratınızı yapmadan kimseye para falan ödemeyin diye tavsiyede bulunuyoruz. Şimdi bir de sahte ve kaçak emlakçılar var. Şimdi bunu sokakta önüne gelen emlakçıyım diye kendini tanıtıyor. Vatandaşlara şunu diyoruz. Bugün emlakçılık artık yönetmeliği olan ve taşınmaz ticaret yetki belgesi olmadan yapılamayacak bir meslek.

YETKİ BELGESİNİ İSTEMEYİ UNUTMAYIN

Bu bakanlıktan, ticaret bakanlığından alınmış bir yetki belgesi yok ise bu adam emlakçı değil veya bu hanım neyse ya vatandaş emlakçı değil. Onun için bunu emlakçılığa muhatap almayın. Mutlaka yetki belgesi isteyin. Oda kaydı, maliye kaydı isteyin. Bu emlakçının legal bir emlakçısı olduğu konusunda kanaat getirmeden bunlarla iş yapmayın. Bakın bunlar çok tehlikeli insanlar. Gidiyor vatandaşımız maalesef bunlara kimliğini teslim ediyor. Tapusunu teslim ediyor Parasını teslim ediyor. Ondan sonra da suistimal yaşıyorlar. Emlakçı bana şunu yaptı. 

Onlar emlakçı falan değil. Yani kesinlikle dolandırıcı tipleri emlaksız sıfatını alıp da bunları muhatap almayın diyoruz. O bölgede yapacağınız en güzel iş legal çalışan bölgeyi iyi bilen ve kanuni bir şekilde bütün evrakları tamam olan bir emlak danışmanı bize En büyük yardımcı olacak. Ama gidip sokaktaki adamın ne olduğu bilmeden tanıştığınız, emlakçı diye bir kişiyle o sıfata koyarsanız o ihtimal kaçınamaz.   Bazı mesela mal sahipleri olsun, kiracılar olsun, bazı taleplerini yazdırıyorlar kontrata. Şunu da yaz, bunu da yaz diye. Onlar hiçbir şey ifade etmez.

Onu söyleyeyim. Mesela kontrata yazılan tahliye şartı hiçbir zaman tahliye taahhüttü yerine geçmez. O maddeler zaten borçlar kanun ve kat mülkiyeti kanunda. Kanun maddesi şeklinde belirtilmiştir. Bunun dışında oraya ne yazsanız hüküm ifade etmez. Dikkat  edilecek konu deposu alındıysa bunun miktarını tam yazmak. Eğer ev paylaşımlı olacaksa yani arkadaşımız yanına başka bir öğrenci alacaksa bunu mutlaka kontrata yazacak. Diyecek ki ben yanımda bir başka kişiyi de paylaşabileceğim gibi eğer yasmazsanız yine kanun maddesinde bir kiracı oluyor. Alt kiracı almak ev sahibinin iznine bağlı. Veya evi devir etmek yine ev sahibinin iznine bağlı. Bunları ifade edecek cümleler yazarsanız en azından birkaç kişi tutacaksa o birkaç kişiyle adını mutlaka o kontratta olması icap ediyor.

Tek başına Nizamettin Aşa tutmuş ama yanda Ahmet var, Mehmet var. Biz üç kişi kalacağız. Başla bunu söylüyorsunuz. Mal sahibi kabul edebilir bunu. Ama mutlaka bunu yazılı hale getirme şartıyla. Evi nasıl teslim aldıysanız icap ederse onu bir videoya çekin ve resimleyin. Yani evi resimleyin. Hatta videosunu çek nasıl teslim aldıysanız, cihaz varsa evde kombi cihazı, ankastre  eşyalar falan varsa bunların çalışıp çalışmadığını mutlaka kontrol edin.

Çünkü artık evi tuttuğunuz anda onun meselesi size ait. Olabilecek ihtimali söylüyoruz aletlerini mutlaka kontratta yazılı olan ve teslim edilen demirbaşın çalışıp çalışmadığını mutlaka kontrol etsinler. Bir de dediğimiz gibi peşinatı, depozitoyu, koşullarını, mesela şunu diyebilirim kiracı, beş ay sonra çıkabilirim. O zaman bunu hükme bağlamak lazım. Kiracı, bir ay önceden haber vermek koşuluyla beklemeden evi tahliye edebilir gibi bir ifade kullanmak lazım. Eğer özel bir hususlarımız varsa bunu mutlaka yazılı belirtin. Bunun dışında su, elektrik, doğal gaz bilmem ne, yok kiracıya aittir, şunlar. Bunlar zaten kanun maddesi. Çok özel bir şekilde istiyor da yazabilir. Bazı apart tipi evlerde bunlar dahil oluyor. Onu yazmak lazım suyun,elektriğin, internetin, kiraya dahil olduğunu, ev sahibi tarafından bunu harçlanacağını da o tip bir şey varsa bunu da ifade etmek lazım. Sonradan sorun olmaması açısından.

KİRA FİYAT ARTIŞLARI SÜREKLİ DEVAM EDİYOR. BU YÜKSELİŞ DEVAM EDECEK Mİ PEKİ?

Benim bildiğim kadar o fiyat bir fren yapıldı şu anda. Ben üst limiti buldu. Şimdi söylediğim eskisi gibi artık üç yüz ve beş yüz TL'ye iki bin üç bin TL'ye ev yok. Piyasanın bunu kabullenmesi lazım. Ama daha geçen sene iki bin TL olan evin bu sene on beş bin olması da çok doğru bir Bunun mutlaka bir edebilecek fiyatını tespit edip bunu uygulamak lazım. Yani piyasayı aslında kendi balans ayarını yapıyor. Onu da söyleyeyim size. Şu anda birçok semtte. O istenen fahiş fiyatlar gevşemiş vaziyette. Öğrencilerin en gözde semti Beşiktaş'ta şu anda. Beşiktaş'ta bile eskiden ev bulunamazken şu anda on dört on beş ilçe ev bulabiliyorsunuz.

Çok tamam ben fiyatın az veya çok olduğunu söylemiyorum ama şu anda bulunabiliyor. Daha önce bu fiyata bulmak mümkün değildi. Hatta ev yoktu. Şu anda böyle bir gevşeme olduğunu, talepte azaldığını ve yakında evin bollaşacağını, fiyatların bir miktar daha gevşeyeceğini biz tahmin ediyoruz. Mesela Zeytinburnu ilçesi ilgi şey yaşıyor şu anda. Dönüşüm yaşıyor. Oradaki yirmi yedi bin otuz bine yakın mülteci tahliye edildi orada. Gönderildi. Bu da orada bir kapasite artırımına geldi. Dün orada on iki on üç bin TL'den aşağı ev yokken şu anda sekiz bin, yedi bin, sekiz bin dokuz bin seviyesinde ev bulmak mümkün. Yani bu tip hareketlerin ve talebin bazı tavsiyeler ile piyasanın daha rahatlayacağını, fiyatların da olması icap eden seviyeye geleceğini ben tahmin ediyorum.

İLAN SİTELERİNDE İSİM GİZLENEREK İLAN VERİLMESİ YASAKLANDI. BUNUN HAKKINDA NELER SÖYLEMEK İSTERSİNİZ?

Biz en az on yıldan bu yana bunun böyle olması için mücadele eden bir kurumuz zaten. Demin bahsettik ya mesela ilan dolandırıcılığı, yanıltıcı ilan, manipüle amacıyla yapılan bölgenin piyasasını yükseltmek amacıyla yapılan ilanlar. Bunun hepsinin sebebi bazı bu konuda kimlik bildirmeden yapılan ilanlar Biz bahsedilen yönetmenlik taşınmaz ticareti yönetmeliği 2018 yılında yayınlandığı zaman çalıştayında bunun daha önce o teklifi yaptık. Dedik ki mutlaka ilan veren kişinin kimlik bilgisi vermeli.

Mülkiyet bilgisi vermeli. Adam ben sahibiyim diyor. Sahibinden bir ilan veriyorum. Tapu yok ortada veya yetki yok veyahut vekâlet yok. Bu kişi olsa da olmasa da ben sahibiyim diye ilan verir. Biz bunların yasaklanması için çok uzun yıllardan bu yana mücadele ediyoruz. Adam emlakçı değil emlakçıyım diye ilan veriyor. Ve internet siteleri de buna mağaza açıyor. Bunlara yol verin. Biz bunun dediğim gibi yıllardan bu yana mücadelesini yapan bir kurumuz. Son dönemde bakın ilginç olan şu oldu ki ilanlar dolayısıyla piyasanın manipüle edildiğini, olmayan yüksek bedeller gündeme geldiğini ve bunların da emsal diye kullanıldığını o bölgenin fiyatı yükseltildiği gibi bir kanaat oluştu ki ben bunu söylemiştim daha önce.

Defalarca ben aynı zamanda bir değerlendirme uzmanıyım. Yani emsallerin işi bu şekilde yükselttiğini bu şekilde manipüle edildiğini biz zaten söyledik. Son dönemde dikkat çeken en büyük husus bu oldu. Faiş fiyat artışından dolayı. Bu konuda adım atıldı. Şimdi hem kimlik bildirimi hem de ilan veren kişinin kesin emlakçı olup olmadığının bilgisi çok önemli. Maliye Bakanlığı bununla ilgili geçen yıl bir çalışma yaptı. Ama ve ilk defa artık ilan veren kişinin kimliğinin daha önce doğrulanması, tapu veya mülkiyet belgesi istenmesi veyahut vekâlet istenmesi, ondan sonra ilanın yayınlanması bugünkü yönetmelik değişikliğiyle gündeme geldi.

Çok önemli bir konu bu. Sayın bakanlığımıza teşekkür ediyoruz. Bizim yıllarca mücadele hem kayıt dışı ekonomiyi önlemek açısından, hem sahte ve yanıltıcı, dolandırıcı ilanları önlemek açısından hem de piyasaları manipüle eden yüksek bedelli ilanları önlemek açısından çok önemli bir atılım. İnşallah daha da ağır cezalardan daha da böyle bu iş devam etsin diye düşünüyoruz.