Şubat 2022'den beri devam eden Ukrayna-Rusya savaşı devam ederken Ukrayna'nın 1990'ların başına kadar dünyayı birkaç kez yok edebilecek 1272 nükleer bombaya sahip olduğunu anlatan belgeselden bir kesit sosyal medyada yeniden gündem oldu.
Ukrayna-Rusya savaşı 24 Şubat 2022'den beri devam ediyor ve Ukrayna büyük miktarda toprak ve çok sayıda asker kaybetti.
Ukrayna'nın 1990'ların başına kadar dünyayı birkaç kez yok edebilecek 1272 nükleer bombaya sahip olduğunu anlatan Rus Pravda Gazetesi'nin 2020 yılında hazırladığı belgeselden bir bölüm paylaşan çok sayıda sosyal medya kullanıcısı ağır kayıplarla devam eden savaşı ve Ukrayna'nın Rusya'ya karşı kaybettiği en büyük caydırıcılık gücü Nükleer kozunu paylaştı. Paylaşımlarda "Bugün Batı bunun karşılığında Ukrayna'ya 60 yıllık tanklar ve bir avuç 50 yıllık savaş uçağı veriyor." denildi.
DÜNYANIN EN BÜYÜK 3. NÜKLEER GÜCÜ UKRAYNA'YDI
SSCB'nin dağılmasından sonra Ukrayna, nükleer savaş başlığı sayısı bakımından dünyada üçüncü sırada yer aldı. 90'lı yılların başında tarlalarında ve ormanlarında dünyayı birkaç kez yok edebilecek 1272 bomba saklıydı. Sadece ABD ve Rusya daha korkunç bir cephaneliğe sahipti.
ABD SAVAŞ BAŞLIKLARINI TASFİYE ETMESİ İÇİN UKRAYNA'YI TEHDİT ETMİŞTİ
Ukrayna'nın nükleer silahlardan vazgeçmesinin nedenleri çeşitlilik göstermektedir.
2018 Haziran'ında Ukrainska Pravda'ya verdiği bir röportajda, Budapeşte Memorandumunu fiilen başlatan Leonid Kravchuk, Amerikalıların güçlü baskısından bahsetti. O dönemde, 90'ların ilk yarısında Washington, savaş başlıklarını tasfiye etmeyi reddetmesi durumunda Kiev'i abluka ile tehdit etti. Sonuç olarak, 21. yüzyılın başında 43. füze ordusundan neredeyse hiçbir iz kalmadı. Eski askeri büyüklüğün ve mühendislik düşüncesinin zaferinin parçaları Mykolaiv ve Kirovograd bölgelerinin kavşağında tutuluyor. Stratejik Füze Kuvvetleri Müzesi, Pervomaysk kasabasından 30 kilometre uzaklıkta, 46. Füze Tümeni'nin eski 309. alayının bulunduğu yerde açılmıştır.
Bugün Savunma Bakanlığı'na bağlı olan kurumda 50 kişi çalışıyor. Aralarında, geri getirilemeyecek bir şeyi kıskançlıkla koruyan roket subayları da var: gençliklerini ve artık var olmayan bir ülkenin askeri gücünü. Neredeyse 20 yıldır çalışanlarının coşkusu ve turistlerin parasıyla ayakta duran müze, gazeteciler için bir istisna yapmıyor. Buraya sadece biletle girilebiliyor. Yer üstü gezisi bir kişi için 120 grivna, yer altı gezisi ise 250. Bir saatlik profesyonel fotoğrafçılık 2.300 grivnadır.
Bir balistik füzenin Ukrayna'dan Amerika'ya ne kadar hızlı uçabileceği, çok gizli tesislerin savunma sisteminin ne olduğu, bir yeraltı komuta merkezinin nasıl bir denizaltıya benzediği ve bir füze karavanının neye benzediği UP raporunda.
Şu anda üzerimizde mayın tarlaları var. MON-50 ve MON-100 (anti-personel mayınları - UP). Gidelim." 56 yaşındaki Vladimir Solonenko bizi serin bir yeraltı tünelinden geçiriyor. Bugün müzenin sergi bölümünün başkanı. Geçmişte, "güvenlik izninin ilk şekli" olarak adlandırılan devlet sırlarına erişimi olan bir subay ve yarbaydı.
Solonenko, Pervomaisk'te konuşlu 46. Füze Tümeni'nin özel servisinin başındaydı. Sorumluluk alanı nükleer savaş başlıklarının fırlatılması ve kilitlenmesiyle ilgili her şeyi kapsıyordu. Tur sırasında Stratejik Füze Kuvvetleri Müzesi Sergi Bölümü Başkanı Vladimir Solonenko'nun anlattıkları şimdiki zamanda geçen fiiller içeriyor. Sanki bu eski gizli üs hala çalışıyor ve düşmana ölümcül bir darbe indirmeye hazırmış gibi. Görünen o ki, hayalet ağrılar gibi anılar da Vladimir'in nükleer büyüklüğün çoktan geçmişte kaldığına tam olarak inanmasına izin vermiyor.
150 metre uzunluğundaki yeraltı koridorunda, onlarca yıl 12 santigrat derece sabit sıcaklıktan sonra - Birimiz buradaydı, dedi ki: "Tanrım, burada mantar yetiştirirdim! - Şimdi üstümüzde yaklaşık dört metre toprak ve 1.730 ve 835 voltluk bir şebeke var. Sağa keskin bir dönüş, başka bir koridor. - Savaş kontrol kabloları baskı altında," diye paylaşıyor rehber. - Onları kesmek isterseniz, delersiniz ve hava kaçmaya başlar - bu da birinin sistemi kurcaladığını gösteren bir alarmı tetikler. - Gece vardiyasına 'berbat' vardiya derdik," diye devam ediyor. - Sabah saat üçte gelmeniz gerekiyorsa, 'köpeğe git' derdik.
Vladimir'in durduğu üç devasa, hava geçirmez şekilde kapatılmış kapının ardında füze kuvvetlerinin kalbi olan komuta merkezi yer alıyor. Fiberglastan yapılmış 125 tonluk yekpare bir kapsül, neredeyse 50 metre aşağıya inen ağır hizmet tipi bir şafta indirilmiş. Basitçe söylemek gerekirse, komuta merkezi yeraltına dikey olarak yerleştirilmiş bir denizaltı gibi. Ya da 12 katlı bir gökdelen.
Yeraltına inmek için alt kattaki subaylarla irtibata geçmeniz gerekiyordu," diyor Solonenko. "Yeraltına inmek için alt kattaki subaylarla irtibata geçmeniz gerekiyordu. - Genelkurmay başkanı her gün için bir şifre yayınlıyordu - bir SSCB şehrinin adı ve bir sayı. Örneğin bugün şifre "Kiev5" idi. Alt katı aradım, bana "3" dediler. O zaman cevap vermem gerekiyor, "Kiev2." Toplamda beş yapmak için.
Bundan sonra altı haneli bir kod daha tuşlamanız gerekiyor ve asansörün arkasındaki kapılar hidrolik olarak açılıyor - Bu kapıların her biri bir ton ağırlığında. Ve hava kilidi prensibiyle çalışıyor," diyor tur rehberi, iki UP gazetecisini 11. bölmeye almadan önce.Yeraltı gökdeleni Küçük asansör saniyede 0,33 metre hızla iniyor. Sondan bir önceki seviye olan 45 metre derinlikteki 11. kata ulaşmak yaklaşık bir buçuk dakika sürüyor.
Odanın kapısı açıldığında Vladimir Solonenko'nun gözleri heyecanla parlıyor. Burada kalan düğmeli ve göstergeli plastik paneller sahte görünüyor. Ancak bazı birimler turistleri eğlendirmek için çalışıyor ve otantik sesler çıkarıyor. Duvarda Ukrayna'nın arması asılı, köşede ise 309. Alay'ın rulo haline getirilmiş Sovyet bayrağı... - Otursana, - diyor 17 yıl boyunca bu konsolda görev yapan Vladimir. - Nükleer başlıklı füzeleri fırlatma algoritması, hataları mümkün olduğunca ortadan kaldırmak için tasarlanmış karmaşık bir süreçtir. Hızlı karar verme yeteneği, ağzını kapalı tutma, standart olmayan durumlara tepki verme, strese dayanıklılık ve bir parti kartı - bu, konsoldaki askerlere dayatılan gereksinimlerin eksik bir listesidir.
Kıyameti başlatma emrini sadece üç kişi verebilirdi: Genel Sekreter, Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı. - Buradan bir füze fırlatmak için Moskova'dan üç emir almam gerekiyordu," diyor Solonenko boş çetele tablosunu işaret ederek. - "Savaş modu", "Fırlatma" artı altı haneli bir şifre. Eğer üç komuttan oluşan bir siklogram gelirse, zaten nükleer savaş başlamış demektir.
Sistem, İvanov ya da Petrenko'nun Batılı emperyalistlere Kuzkina'nın annesini göstermeye karar vermesi halinde, izinsiz füze fırlatılmasını engellemeyi öngörüyordu. - (Moskova'dan - UP) emirler geldiğinde, şuradaki kutuda füze fırlatma anahtarları vardı," diye gösteriyor Vladimir. - Kırmızı kutuda ilk numaranın anahtarı vardı - buraya yerleştirilmişti. Mavi olanın içine, ikinci numarayı buraya koyuyorsunuz ve düğmeye basıyorsunuz. Bu arada, herkesin düşündüğü gibi kırmızı değil, griydi. Fırlatmak için iki memurun net ve tutarlı bir şekilde çalışması gerekiyordu. Eylemleri arasındaki aralık bir buçuk saniyeden fazla değildi. - Bundan fazla olursa hiçbir şey işe yaramazdı," diyor Solonenko. "Buna 'hesaplamaların istikrarı' denirdi. İnsanlar her zaman ikili gruplar halinde çalışır, hatta tatile bile birlikte giderlerdi. Birbirlerini yarım kelime ile anlıyorlardı.
- Vladimir, UP gazetecilerine nihayet kıyameti taklit etmelerini öneriyor: "İşte 'başlatma' düğmesi. - Parmağını buraya koy. Bir, iki, üç! Yeraltındaki komuta merkezinde otantik siren çalıyor. - İşte bu, 22 dakika içinde füze ABD topraklarına ulaşacak," diye gülümsüyor emekli yarbay. - Hayatımın yarısını burada geçirdim. Ama her şeyin o kadar kolay olduğunu düşünmeyin çocuklar. Çok fazla sorumluluk var.
45 GÜN DIŞ DÜNYA İLE İLETİŞİM KURMADAN
Vladimir Solonenko şakayla karışık duvarı göstererek “SSCB döneminde bu harita şimdiki gibi buraya asılmış olsaydı, muhtemelen siz de asılırdınız” diyor.
İronik bir şekilde, eski devlet sırlarını paylaşıyor ve aniden patlayan bir kablo ile müze odalarından birinde süper güç zamanlarından kalma gelişmiş askeri teknolojiler hakkında konuşuyor. Taşınabilir UE operatör lambası karanlığı yenmeye yardımcı oluyor.
- Tüm alaylar kablo hatlarıyla birbirine bağlıydı: muharebe, iletişim, güç - diyor rehber. - Bir alayda 500 km'ye kadar kablo vardı. Komuta merkezi ve roket arasında - doğrudan, ana hat.
Eğer öldürülürse, roketteki radyo otomatik olarak açılırdı. Böylece havadan fırlatılabiliyordu.
Bugün müze, 30 yıl önce açıklandığı için vurulabilecekleri bilgileri sakince paylaşıyor.
“Vladimir şöyle devam ediyor: “Biz füze kuvvetleri olarak elektrik kesintisi yaşayamayız. - Yeraltında farklı trafo merkezlerinden gelen iki kablo var. Bunlar kesilir kesilmez, 15 saniye sonra her biri 500 kilovatlık iki dizel motor rejime giriyor.
Eğer bunlar çalışmazsa, 10 saniye sonra 50 kilovatlık iki dizel motor çalıştırılıyor. Eğer bunlar da çalışmazsa -ki böyle bir şey yok- aşağıda, komuta merkezinin altında 120 adet devasa alkalin pil var.
Yeraltındaki komuta kapsülü dış dünyayla iletişim kurmadan 45 gün boyunca çevrimdışı çalışabilir.
Vladimir Solonenko komuta merkezinin kesit planını gösteriyor. 12 bölme ekipmanla dolu. Alt katta oturma odası var.
Dinyeper “Yuzhmash” mühendislerinin ve çok sayıda Ukrayna araştırma enstitüsünün taçlandıran başarısı, Batı'da “Şeytan” olarak adlandırılan modernize edilmiş R-36M idi.
Müze alanında turistleri 1988'den bir örnek karşılıyor. Gizli teknoloji kullanılarak yapılmış siyah bir gövdeye sahip. Roket dokuz katlı bir binadan birkaç metre daha yüksek.
- Dünyanın en büyük savaş füze sistemi “Voevoda” - diyor Vladimir Solonenko R-36M “Satan” hakkında. - Uçuş menzili 15,000 kilometre. On muharebe nükleer yükü ve 40 tuzak. Düşmanın hava savunması 50 nesne gösterdi, ben buna “melodiyi tahmin et” diyorum.
Bir “Şeytan” fırlatması 300 bin kilometrekarelik menzildeki her şeyi yok edebilir.
Roketin altındaki yeşil çıkıntılar, onu mayından dışarı iten barut için bölmelerdir.
“Şeytan “ın ‘havan topu fırlatma’ adı verilen bir özelliği vardır. Sadece 140 kilogram barut, 211 tonu 20 metre yüksekliğe kadar gökyüzüne fırlatır. Sonra motorlar çalışır. Bu, füze silolarının birkaç fırlatma için kurtarılmasına yardımcı oldu.
Üç dakika içinde roket 300 kilometre yüksekliğe kadar uzaya çıktı. Nükleer patlama bulutunun içinden kolayca geçebildi.
- Bilgisayar tüm elektronikleri kapatır. Elektromanyetik dalgaların onu devre dışı bırakmaması için kontrolsüz uçar. Sonra elektronikler tekrar açılır. Bilgisayar rotadan sapma olup olmadığını hesaplıyor ve uçuşu düzeltiyor” diyor Solonenko.
Ukrayna topraklarında böyle bir füze yoktu. Rusya Federasyonu ve Kazakistan topraklarında görev yapıyorlardı.
O zaman tek bir tutum vardı. Son füze de sökülür sökülmez ikinci sınıf insan olduk," dedi Solonenko.
"NÜKLEER GÜCÜMÜZÜ 3 KURUŞA VERDİK"
Ona göre Ukrayna, dünyadaki üçüncü nükleer gücünü "üç kuruşa" verdi:
- Nükleer madenler yok edildiğinde, uluslararası toplumdan para almak gerektiğini söyledim. Eğer füzemizi imha ettilerse, bir yol inşa edin. Ve onlar da yol yaparlardı. Ancak Volodymyr gibi insanların görüşleri en tepede dikkate alınmadı. Devlet sırlarına erişimi olan Solonenko, 2001 yılında 5.500 Grivna (Ukrayna para birimi) emekli maaşıyla hizmetten ayrıldı. Ve 15 yıl boyunca ülkeyi terk etme yasağı ile.