Şap hastalığı insana bulaşır mı? Uzman isim net konuştu

Hayvanlarda hızla yayılan şap hastalığı yeniden gündemde. Kurban Bayramı sonrası artan vakalar, yetkilileri harekete geçirdi. Peki hastalık insanlara bulaşır mı? Etlerde bir risk var mı? Veteriner Hekim Dr. Ahmet Yücesan tüm merak edilenleri yanıtladı.

"BİRKAÇ AŞIDAN SONRA BAĞIŞIKLIK KAZANILIYOR"

Veteriner Hekim Dr. Ahmet Yücesan şunları söyledi:

Şap hastalığı viral bir hastalık olup, sığır ve koyunlarda lezyonlar yapan ve enfekte eden bir özelliğe sahip. Bu hastalık, ülkemizde, coğrafyamızda, hem Anadolu’da hem Afrika’da ve güneyimizdeki ülkelerin tamamında yaygın. Dolayısıyla bundan tamamen kurtulamıyoruz. Neden kurtulamıyoruz? Çünkü doğudaki ve güneydeki illerimizle olan irtibatımız sürüyor. Bu, öyle hızlı yayılan bir hastalık ki; rüzgarla, yemlerle, eşyalarla çok rahat sağa sola taşınabiliyor. Bu bakımdan çok tehlikeli ve bulaşıcı bir hastalık. Ancak Türkiye Cumhuriyeti aylardan beri bunun aşısını üretiyor ve uygulamaları devam ediyor. Fakat şöyle bir teknik durumu var: hastalığın etkeni olan viral yapı zaman zaman genetik değişikliğe uğruyor. Son iki yıldır yaşadığımız hastalık etkeni, daha önce karşılaşmadığımız, yapısını bilmediğimiz yeni bir suş. Bu nedenle mücadelede zorluk yaşanıyor. Şap hastalığının şöyle bir özelliği de var: bir veya iki aşı tam bağışıklık sağlamıyor. Ancak birkaç aşıdan sonra hastalığa karşı tam bağışıklık kazanılıyor.

Dolayısıyla bu yeni suşla ilgili olarak, her ne kadar ülkemizde aşısı üretilip uygulanıyorsa da, suşun yeni olması ve tekrar aşılamaların henüz yeterince yapılmamış olması sebebiyle bir zafiyet söz konusu. Bunun üzerine, geçtiğimiz Kurban Bayramı’nda insanların bilinçsiz ve kontrolsüz hareketleri bu hastalığın yayılmasında büyük bir etken oldu. Bayram dönemi olması, yazın hayvanların meraya, çayıra çıkması, diğer hayvanlarla temas halinde olması ve yaz sıcaklarının etkisiyle bu hastalık tehdit edici hale geldi.

"İNSANLARA BULAŞMASI SÖZ KONUSU DEĞİL"

Ancak dün alınan kararla, yani hayvan hareketlerinin engellenmesiyle, doğru bir adım atıldı ve bu işin biraz düzene sokulacağı kanaatindeyiz. Şap hastalığı sadece hayvanları enfekte eden, sadece hayvanları hasta eden ve lezyonlara neden olan bir hastalıktır. İnsanlara bulaşma yönüyle ilgili çok fazla bilimsel veri yok. Sadece bazı bilimsel yayınlarda, bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde deride kızarıklık gibi semptomlara neden olduğuna dair veriler mevcut. Ancak biz bunu insan sağlığı açısından risk oluşturan bir hastalık olarak değerlendirmiyoruz. Hayvanlarda ise hem ekonomik kayıp, hem kilo kaybı, hem de hastalığın yayılması açısından ciddi bir etkisi var. Önemli olan da bu. Etin tüketilmesiyle ya da canlı hayvanla temas yoluyla insanda herhangi bir rahatsızlık söz konusu değildir.

"ET İLE İLGİLİ BİR PROBLEM YOK"

Bir kasaba gittiğimizde güvenle et alabilir miyiz?

Elbette. Şap hastalığına yakalanmış bir hayvanın etinde insan sağlığı açısından hiçbir risk yoktur. Bu yönde bir yaklaşım doğru değildir. Tehlike, hayvanlar açısından ekonomik kayıplarla ilgilidir. Bu nedenle alınan tedbirler, insan sağlığından ziyade hayvan sağlığını korumaya yöneliktir.

"İTHAL EDİLEN BÖLGELERDE BÖYLE BİR HASTALIK YOK"

Türkiye’deki mevcut büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar sadece aşıyla mı korunuyor? Farklı önlemler var mı? Yurt dışından gelen ithal hayvanlar bu konuda bir risk taşıyor mu?

Hayır, ithalat açısından risk söz konusu değil. Türkiye, Avrupa Birliği ülkeleri ve Güney Amerika’dan canlı hayvan ithal ediyor. Bu bölgeler, şap hastalığı açısından arî bölgelerdir. Yani bu ülkelerden gelen hayvanlarda hastalık riski bulunmuyor. Ayrıca ithalat öncesinde tüm hayvanlar kontrol ediliyor ve gerekli denetimler yapılıyor. Ancak biz İran, Irak, Afrika ya da Muharrestan gibi ülkelerden hayvan ithal etseydik, evet bu hastalıklar taşınabilirdi. Çünkü bu bölgelerde şap hastalığı yaygındır ve oralardaki suşlar Türkiye’deki hayvanlara da bulaşabilirdi. Sonuç olarak hem ithalat açısından, hem de Türkiye’deki mevcut hayvanlar açısından insan sağlığını riske eden bir durum şu anda yok. Sadece hayvanlarda ekonomik kayıplara yol açan bir tablo var.